Tekst groter?

Definitief AK-besluit over onze kerkgebouwen (2014)

Het is al weer enige tijd geleden dat wij in de Kerkentrommel iets verteld hebben over het AK-beleid rondom de verkoop en sluiting van kerkgebouwen. Om uw geheugen even op te frissen: sinds oktober 2013 ligt er een voorgenomen besluit, maar in maart 2014 hebben we afgesproken eerst nog extra tijd te nemen voor nader onderzoek, alvorens een definitief besluit te nemen. We wilden namelijk de meest actuele financiële gegevens bij de besluitvorming betrekken en daarnaast ook alternatieve mogelijkheden voor de wijk Oost onderzoeken en het advies van de Visionaire denktank afwachten. Inmiddels is deze informatie beschikbaar en heeft de Algemene Kerkenraad zich op zaterdag 11 oktober 2014 de hele dag gericht op dit onderwerp en op donderdag 16 oktober 2014 een definitief besluit genomen. Dit besluit staat aan het eind van dit artikel.

Eerst nog even waarom we dit hele proces zijn ingegaan. We constateerden enkele jaren geleden al een teruggang in ledental en inkomsten. We zullen moeten ingrijpen in de uitgaven om ook aan onze ‘kinderen’ een betaalbare kerk na te laten. Dit willen we op een zorgvuldige manier doen. Daarom heeft het College van Kerkrentmeesters de afgelopen maanden nieuwe analyses op ons ledenbestand en op de actie kerkbalans 2014 uitgevoerd. Hieruit blijkt dat onze inkomsten uit de vrijwillige bijdragen blijven afnemen en dat het percentage oudere leden dat bijdraagt, toeneemt (we vergrijzen). Ook heeft het College een nieuwe meerjarenbegroting opgesteld met de laatste cijfers, gebaseerd op het Meerjarenonderhoudsplan en de reeds bestaande begroting. Deze cijfers laten dezelfde trend zien als in het oorspronkelijke rapport dat als basis heeft gediend voor het voorgenomen besluit. Dit alles gaf geen aanleiding belangrijke wijzigingen aan te brengen in het voorgenomen besluit. Wel is ieder detail van het voorgenomen besluit nog weer opnieuw beoordeeld en in de definitieve besluitvorming aangescherpt.

Het is een lange weg geweest om tot dit besluit te komen. In 2010 signaleerden de Hervormde en Gereformeerde Algemene Kerkenraden al dat we maatregelen moesten nemen om in de toekomst de financiën beheersbaar te houden. En nu is er pas een definitieve beslissing genomen, na het vele voorwerk van het College van Kerkrentmeesters en de daaronder ressorterende Werkgroep Personeel en Gebouwen, na negen gemeenteavonden, na drie ambtsdragersdagen en na honderden reacties en meningen van gemeenteleden en wijkkerkenraden. Deze lange weg geeft al aan dat het soms moeilijk was om het met elkaar eens te worden. Iedereen heeft steeds vanuit goede en zuivere intenties zijn of haar ideeën en meningen naar voren gebracht. Soms was er een lijn te ontdekken in de reacties, maar vaak waren ze ook geheel tegengesteld. De meeste reacties waren persoonlijk en vaak wijkgericht. Een minderheid van de reacties ging in op het belang van de Protestantse Gemeente Hoogeveen in het geheel. Dit alles maakt een goede afweging tot een complexe aangelegenheid.

De Algemene Kerkenraad heeft alle reacties gelezen, geclusterd en gewogen en meegenomen in de uiteindelijke besluitvorming. Voor velen zal het moeilijk zijn dat ze hun eigen ideeën niet terugvinden in het besluit, waardoor het lijkt of er niet echt naar gekeken is. Toch zijn de oorspronkelijke ideeën op onderdelen best aangepast. Voor wijk Oost is bijvoorbeeld het besluit zo aangevuld dat indien de kerkenraad voorkeur geeft aan het vieren van erediensten binnen de eigen wijk, hiervoor ruimte gezocht zal moeten worden. Dit betekent een inspanningsverplichting voor de Algemene Kerkenraad en het College van Kerkrentmeesters. Als uitvloeisel van dit deel van het besluit is het College van Kerkrentmeesters al maanden bezig oplossingen te vinden en uit te werken, waarover elders meer in deze Kerkentrommel staat geschreven. Ook zijn in het besluit jaartallen aangepast en is de tekst op een aantal punten aangescherpt. Zo staat bijvoorbeeld duidelijker vermeld hoe we proberen de kosten van het onderhoud en de exploitatie van de Grote Kerk verder terug te dringen. Dit maakt het allemaal niet leuker of aantrekkelijker, maar geeft wel aan dat er tot het uiterste is geprobeerd tot een weloverwogen besluit te komen.

Eén onderdeel van het besluit willen we nog even specifiek benadrukken, namelijk daar waar het gaat om de vraag wat te doen bij de mogelijkheid van tussentijdse verkoop van één van de kerkgebouwen. Dit geldt voor de kerkgebouwen die nu open lijken te blijven, maar ook een eventuele eerdere verkoop van één van de geplande kerkgebouwen. Het besluit houdt in die situaties nadrukkelijk de optie open om het totale plan te heroverwegen. Dit betekent niet dat we automatisch in zullen gaan op de genoemde mogelijkheden, maar wel dat we ook na dit genomen besluit steeds alert zijn op ontwikkelingen die op ons afkomen en dit in het totale belang van de Protestantse Gemeente Hoogeveen zullen beoordelen.

Hieronder volgt het definitieve besluit.

Definitief besluit van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Hoogeveen aangaande de verkoop van kerkgebouwen (16-10-2014)

De Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Hoogeveen heeft besloten:

A) T.a.v. wijk De Weide
De Kerkboerderij ten verkoop aan te bieden en te sluiten in 2017.

B) T.a.v. wijk Oost
De Oosterkerk ten verkoop aan te bieden en te sluiten in 2019.
Als de wijkkerkenraad voorkeur geeft aan het vieren van erediensten binnen de eigen wijk, zal hiervoor ruimte gezocht moeten worden. De overige kerkelijke activiteiten zullen in principe in andere kerkgebouwen kunnen plaatsvinden.

C) T.a.v. het Centrum – de wijkgemeenten Centrum Hervormd 1 (CH1), Centrum Hervormd 2 (CH2) en Centrum Gereformeerd (CG)
* Zo spoedig mogelijk een Beheercommissie in te stellen voor het beheer van de Grote Kerk en Hoofdstraatkerk, inclusief alle kerkelijke en overige ruimten bij deze kerkgebouwen. Deze Beheercommissie ressorteert onder verantwoordelijkheid van het College van Kerkrentmeesters en draagt onder meer zorg voor:
– De aansturing en meest efficiënte inzet van kosters en meewerkende gemeenteleden;
– Het meest efficiënte gebruik van kerkzalen en overige zalen voor erediensten, kerkelijke en niet-kerkelijk activiteiten. Hieronder valt onder meer het vanaf 2015 aanbieden van De Haven (geheel of gedeeltelijk) voor tijdelijke externe verhuur en het gebruik van het Herman Bavinckhuis voor alle kerkelijke vergaderingen van de wijkgemeenten CH1, CH2 en CG (vanaf 2015);
– Het aantrekken/mogelijk maken van niet-kerkelijke activiteiten zoals concerten, zangdiensten, exposities en recepties en deze activiteiten te laten plaatsvinden op de meest aangewezen locatie.
* De kosten van de exploitatie en het onderhoud van de Grote Kerk en De Haven verder terug te dringen door deze gebouwen uiterlijk vanaf 2020 onder te brengen in een externe stichting met het doel de gebouwen van deze stichting te huren, dan wel te verkopen (al of niet met de mogelijkheid de gebouwen te huren). Hiervoor geldt de volgende prioriteit:
2015-2018: Onderzoek door het College van Kerkrentmeesters naar mogelijkheden voor een externe stichting, waarbij de Protestantse Gemeente Hoogeveen het kerkelijk gebruik (m.n. eredienst) kan huren;
2018-2019: Onderzoek naar verkoop met mogelijkheid van huur voor kerkelijk gebruik;
2020: Verkoop zonder kerkelijk gebruik, maar zo mogelijk met restricties t.a.v. gepast gebruik na verkoop.

D) Tussentijdse verkoop
Bij een tussentijdse mogelijkheid een kerkgebouw eerder dan het geplande jaartal te verkopen of de mogelijkheid een ander kerkgebouw dan genoemd in de deelbesluiten A t/m C te verkopen, het definitieve besluit van 16-10-2014 te heroverwegen en mogelijk aan te passen.

E) Erediensten en pastoraat
Bij de verkoop van drie in plaats van twee kerkgebouwen (zoals in 2013 door het College van Kerkrentmeesters werd geadviseerd aan de Algemene Kerkenraad), de extra vrijkomende financiële middelen te bestemmen voor erediensten en pastoraat.

Siebrand Bisschop,
Voorzitter Algemene Kerkenraad

(in printbaar .pdf-formaat)